تعبیر خواب تعبیر خواب در پرتو قرآن وسنت

پیشگفتار
مترجم

حمد و
سپاس، خداوندی را سزد که پروردگار جهانیان است و درود و سلام بر روان
پاک پیامبر گرامی اسلام ص و آل و یاورانش که چراغ راه سعادت و هدایت
بشریتاند.

مسلماً
هر شخصی در عمر خود رؤیا و خواب دیدن را تجربه نموده است و ممکن است
تعبیر آن را نیز، در زندگیش درک کرده باشد. تواتر چنین تجربیاتی ما را
از بیان مثالها و داستانهای واقعی در این مورد، بینیاز میکند. دیدن
خواب و تعبیر و به وقوع پیوستن آن به حدّی واقعی است که در صحیحترین
سخن عالم وجود که کلام پروردگار است، به آن اشاره شده و حقایقی را در
مورد آن بیان نموده است: رؤیای ابراهیم (ع)دربارهی ذبح فرزندش اسماعیل
(ع)،(صافات / ۱۰۵-۱۰۲). رؤیای یوسف (ع)، (یوسف / ۴) و تعبیر آن (یوسف
/ ۱۰۰). خواب پادشاه مصر (یوسف / ۴۳) و تعبیر آن (یوسف / ۴۹-۴۷). خواب
پیامبر )ص)در کم شدن تعداد مشرکان قبل از جنگ بدر (انفال / ۴۳) و در
مورد داخل شدن به مسجدالحرام در کمال امنیت (فتح / ۲۷).

در
سیرﮤ نبوی نیز، علاوه بر دو مورد فوق که در قرآن ذکر شدهاند، مواردی
از رؤیا و تعبیر آن با روایاتی صحیح بیان گشتهاند؛ از جمله خواب
پیامبر ص قبل از جنگ احد که پیامبر )ص) در آن خواب، گاوی را دیدند که
کشته شده بود و نیز، شکافی را در شمشیرشان مشاهده نمودند ؛آن حضرت گاو
کشته را به تعداد فراوان شهدا در آن جنگ و شکاف شمشیرشان را به کشته
شدن یکی از نزدیکانش که حضرت حمزه بود، تعبیر نمودند. موارد دیگری در
سیرﮤ نبوی در اینباره وجود دارد که مؤلف در بخش اول این کتاب به
تعدادی از آنها اشاره نموده است.

نظریاتی در مورد دیدن خواب و رؤیا ارائه شده
است،اما همه آنان فقط به صورت یک نظریه باقی ماندند و امید نمیرود که
علم آدمی در این حیطه به صورت کامل بتواند به سوالات موجود در این
مورد پاسخ قطعی دهد، زیرا خواب دیدن و رؤیا مسألهای روحی است و خود
روح نیز، ناشناخته است و ناشناخته نیز، باقی خواهد ماند؛ خداوند به
کسانی که در مورد روح از پیامبرص سؤال نموده بودند، چنین فرموده
است:

وَیسْأَلُونَکَ عَنِ
الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّی وَمَا أُوتِیتُمْ مِنَ
الْعِلْمِ إِلَّا قَلِیلًا(الإسراء/۸۵)

«و از
تو در مورد روح میپرسند، بگو روح از امر پروردگار است و از علم به شما
جز بهرهی اندکی داده نشده است»

روح
آدمی همواره به یک شکل و قالب باقی نمیماند بلکه در شرایط و احوال
متفاوت تغییر میکند. ابن قیم در کتابش «الروح» بیان میکند که روح آدمی
از دوران جنینی تا دوران بعد از مرگ و جهان آخرت به پنج صورت متفاوت
تغییر میکند:

۱٫
برای بار اول روح وارد جنین می شود و انسان هیج علمی ندارد و روح نیز
تحت تأثیر چیزی قرار نمی گیرد .

۲٫
بعداز تولد و وارد شدن به محیطی دیگر، روح صورتی متفاوت از صورت اول
دارد و با توجه به محیط و معلومات شخص، تحت تأثیر قرار میگیرد.

۳٫
هنگام خواب نیز،شعاع یا بخشی از روح از بدن خارج میشود، اما تمام روح
به طور کامل از بدن خارج نمیشود و در این حالت است که انسان خواب
میبیند.

۴٫ بعد
از مرگ در جهان برزخ،اگرچه روح بهطور کامل از بدن خارج شده است،اما در
بعضی موارد، بخش کمی از آن با جسد در ارتباط است و در این حالات، جسد
نیز، تحت تأثیر آنچه برای روح پیش میآید مانند عذاب قبر یا آرامش و
نعمتهای بعد از مرگ قرار میگیرد.

۵٫ در
روز قیامت و هنگام زنده شدن مردگان روحی که وارد جسد میگردد با روح
دنیوی تفاوت دارد، زیرا با حضور این روح در جسم، جسد به خواب، مرگ یا
پوسیدگی دچار نمیشود.

خواب،از آیات و نشانههای قدرت خداوند است (روم /
۲۳). خداوند از خواب با کلمه «سُبات» یاد نموده است. (نبأ / ۹ و فرقان
/ ۴۷)؛ یعنی، تعطیل کار به منظور استراحت و تجدید قوا و آرامش و آسایش
و اشارﮤ لطیفی است به تعطیل برخی از فعالیتهای اندامهای بدن هنگام
خواب. بعضی از مفسرین سُبات را به معنی مرگ تفسیر نمودهاند، زیرا
خداوند میفرماید: «خداست که شما را در شب میمیراند». (انعام / ۶۰) و
در آیه ۴۲ سورﮤ زمر میفرماید: «خداوند ارواح را در هنگام مرگ انسانها
و هنگام خوابشان برمیگیرد. ارواح کسانی را که فرمان مرگ آنان را صادر
نموده است نگاه میدارد و ارواح دیگر را (که هنوز اجلصاحبانشان فرا
نرسیده به جسم) تا وقت مشخصی بازمیگرداند و در این مسأله، نشانههای
روشنی برای اندیشمندان است». از اینرو، خواب مردمان، مرگ آنان و بیدار
شدن آنان، زنده شدن دوبارﮤ آنان است و به همین دلیل، سنت است که هنگام
خوابیدن، این اوراد خوانده میشود: «بسمک اللهم اموات و احیا» بهنام تو
ای خداوند میمیرم و زنده میشوم «اللهم بک وضعت جنبی و بک ارفعه فأن
امسکتها فاغفرلها و ارحمها و ان ارسلتها فاحفظها بما تحفظ به عبادک
الصالحین» خداوندا با نام تو پهلویم را بر زمین میگذارم و با نام تو
برمیخیزم اگر جانم را گرفتی آن را ببخش و به آن رحم نما و اگر آن را
نگرفتی، از آن محافظت نما؛ آنگونه که از بندگان نیکوکارت محافظت
مینمایی و هنگام بیدار شدن، این ورد خوانده شود: «الحمدالله الذی
احیانا بعد ما اماتنا و الیه النشور» ؛یعنی، سپاس خداوندی را که بعد
از مرگمان ما را زنده نمود و بازگشت به سوی اوست.

در
هنگام خواب، که در روایات به عنوان «برادر مرگ یا وفات صغری» از آن
یاد شده است، ارتباط تنگاتنگ بین روح و جسم، کم میشود و روح یا قسمت
کمی از آن، بدون اینکه به صورت کامل از بدن خارج شود، بهطور ناقص، با
بدن قطع ارتباط میکند و در میان عالم روحانی و دنیای جسمانی که به
زمان و مکان محدود نیست در جولان و نوسان قرار گرفته و به گشتوگذار در
آن میپردازد؛ و اینگونه است که فرد خوابیده، وارد عالم رؤیا میشود و
چیزهایی از گذشته، حال و یا آینده را میبیند.

رؤیاهایی که در این حالت، روح
میبیند بر سه نوع است:

۱٫
رؤیای خوشایند، که از جمله نعمتهای الهی است و باعث شادی و خوشحالی
دلهای مؤمنین است. پیامبرص میفرماید: «لم یبق من النبوه الا المبشرات»
؛یعنی،از نبوت به جز رؤیای صالحه که مایه مژده و شادی است چیزی باقی
نمانده است.

۲٫
رویای ناخوشایند، که از شیطان است و باکمک آن، انسانها را ناراحت
میکند و دوای آن، پناه بردن به خدا از شرّ شیطان و آنچه که دیده است؛
میباشد و نباید آن را نزد دیگران بازگوید که در این صورت، از آن رؤیا،
دچار زیان نمیگردد و نباید بر تعبیر چنین خوابهایی اصرار داشت، زیرا
اگر تعبیر شوند ممکن است به همان صورتی که تعبیر شدهاند، اتفاق
بیفتند.

۳٫
خواب هایی هستند که تعبیر ندارند و خود این خوابها نیز، بر
چندگونهاند: افکار درونی انسان هستند یا وقایعی هستند که در زندگی
روزمرﮤ آن فرد وجود دارد یا خوابهای پریشان و بیمعنی هستند که کار
شیطان است و آدمی را با آن بازی میدهد

مانند
داستان آن مردی که به پیامبر خدا ص گفت: ای پیامبر خدا در خواب دیدم
که سرم قطع شده است و جلو من افتاده و با سرعت بالا و پایین میجهد و
از من دور میشود و من نیز، به دنبال آن میدویدم. پیامبر ص فرمود: «لا
تحدث الناس بتلعب الشیطان بک فی منامک» ؛یعنی، چنین خوابی را که در آن
شیطان، تو را بازی داده است، برای مردم بازگو نکن.

بعضی
از رؤیاها به همان صورت اتفاق افتاده یا اتفاق خواهد افتاد، اما
بسیاری از این رؤیاها دارای سمبل و نمادهای مشخصی هستند که به تعبیر
درست احتیاج دارند. در مورد تعبیر خواب، کتابهای زیادی نوشته شده است؛
بیشتر آن ها ادعا میکنند که تعبیرات خود را از استادان ماهر در تعبیر
خواب، مانند ابن سیرین اقتباس نمودهاند، اما در این مورد، سند و مدرک
صحیحی ارائه ندادهاند. اگرچه تواتر تجربیات مردم در دیدن خواب و تعبیر
آن ها در طول زمان و بیان این تجربیات، خود به تنهایی باعث شده است که
اغلب مطالب این کتابها در مورد تعبیر خواب راست از آب درآید، اما
انتسابهای نامستند و افزودن به قطر این کتابها، بدون دلیل موجه،
اعتبار آن ها را خدشهدار نموده است. آنچه که مهم است این است که نباید
به کتابهای تعبیرخواب به صورت کامل اعتماد نمود، زیرا تعبیر خواب
برحسب زمان و مکان و شرایط و احوال محیط یا بینندﮤ خواب تغییر میکند.
مؤلف کتاب حاضر، تلاش نموده است که تعبیرات خواب را بر چهار اصل،
پایهریزی نماید: قرآن، سنت، قیاس و معانی لغات. توجّه به دو مورد اول
(قرآن و سنت) باعث میشود که این کتاب از ویژگیخاصی نسبت به سایر کتب
در این زمینه برخوردار باشد. مؤلف، قبل از ارائه فرهنگ الفبایی در
تعبیر خواب، به بیان انواع خوابها و شرایط تعبیر آنها با استناد به
احادیث صحیح از پیامبر خدا )ص) پرداخته است و رهنمودهایی را ارائه
داده است؛ که دانستن آن برای هر مسلمان لازم است و به نظر مترجم، بخشی
که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد، بخش اول این کتاب است. در تعبیر
خوابها، این کتاب برخلاف سایر کتب به جزئیات نپرداخته و کمتر تعبیری
را به صورت قطعی به خواب نسبت داده است،زیرا همانگونه که خود مؤلف در
پیشگفتار کتاب به آن اشاره نموده است، تعبیر خواب به شرایط و احوال
بینندﮤ آن نیز، مرتبط میباشد و ممکن است که دیدن یک خواب با یک سلسله
اتفاقات همسان برای چند نفر، چند تعبیر متفاوت داشته باشد. اگرچه این
کتاب در بیشتر موارد، فقط به ذکر کلّیاتی اشاره نموده است و شاید
بسیاری از خوانندگان، تعبیر خوابهای خود را در آن نیابند؛ استفاده از
قرآن و سنت در تعبیر موارد معدودی که بیان گشته است، باعث اطمینان
خاطر خوانندگان میگردد. توجه به پیشگفتار مؤلف و مطالعه دقیق آن را به
خوانندگان این کتاب توصیه میکنم تا با توجه به روشهای تعبیر خواب و
نیز، شرایط و احوال خود بتوانند از کلیگویی های این تعبیر خواب، به
تعبیری صحیح از خواب خود دست یابند. در تعبیر خوابهای موجود، امکانات
مختلفی بیان گشته است که بینندﮤ خواب با توجه به شرایط و احوال خود
میتواند به یکی از آنها که با شرایط او مناسب است، اعتماد نماید.
ضمناً جامعهای که موردنظر مؤلف کتاب است یک جامعه اسلامی است و شاید
در جوامع غیراسلامی خوابها تعابیر دیگری داشته باشند. به هر حال،عالم
روح، عالم بسیار گسترده و ناشناخته ای است و هیچکس نمیتواند ادعا کند
آنچه را که در مورد روح و مسایل مرتبط با آن ـ ازجمله تعبیر خواب ـ
بیان میکند از صحت کامل برخوردار است.

لازم
به یادآوری است، از آنجا که اصل عربی کتاب، «کیف تعبر رؤیاک فی ضوء
القرآن والسنه» اثر آقای خالدبن علی عنبری، برای ترجمه در دسترس نبود
مترجم، کتاب حاضر را از ترجمهی کُردی آن توسط آقای الیاس کُردی، به
فارسی ترجمه نموده است و مسلماً، ترجمه از روی ترجمه، بیش از ترجمه از
منبع اصلی دارای خطا و اشتباه میباشد؛ لذا مترجم به بخشایش خوانندگان
گرامی امید دارد. ترتیب الفبایی کتاب، براساس لغات عربی بوده و هنگام
ترجمه، ترتیب براساس لغات فارسی قرار گرفته است؛ از اینرو، ترتیب
الفبایی مطالب کتاب با اصل آن مطابقت ندارد.

امید
است، که خوانندگان از این کتاب بهره مند شوند و نه تنها در مورد تعبیر
خوابهایشان به قرآن و سنت مراجعه نمایند بلکه در تمام شؤون زندگی، این
دو دستگیرﮤ هدایت و جداییناپذیر را راهنما و راهبر خود قرار دهند تا
به سعادت دنیا و آخرت دست یابند.

و آخر
دعوانا ان الحمدالله رب العالمین والسلام علی من اتبع الهدی.

صلاح
الدین توحیدی خرداد ۱۳۸۳ هـ. ش

پیشگفتار
مؤلف

ان
الحمدالله نمده و نستعینه و نستغفره و نعوذ بالله من شرور انفسنا و من
سیئات اعمالنا، من یهده الله فلا مضل له و من یضلل فلا هادی له. و
اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له و اشهد ان محمداً عبده و
رسوله … اما بعد

یا أَیهَا الَّذِینَ
آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا
وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ(آل عمران/۱۰۲)

ای
کسانی که ایمان آورده‌اید! آن گونه که حق تقوا و پرهیزکاری است، از
خدا بپرهیزید! و از دنیا نروید، مگر اینکه مسلمان باشید! (باید گوهر
ایمان را تا پایان عمر، حفظ کنید!)

یا أَیهَا الَّذِینَ
آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا
سَدِیدًا(الأحزاب/۷۰)

ای
کسانی که ایمان آورده‌اید! تقوای الهی پیشه کنید و سخن حق
بگویید…

یصْلِحْ لَکُمْ
أَعْمَالَکُمْ وَیغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَمَنْ یطِعِ اللَّهَ
وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِیمًا(الأحزاب/۷۱)

تا خدا
کارهای شما را اصلاح کند و گناهانتان را بیامرزد؛ و هر کس اطاعت خدا و
رسولش کند، به رستگاری (و پیروزی) عظیمی دست یافته است!

اما
بعد فان اصدق الحدیث کتاب الله و خیر الهدی هدی محمدص و شر الامور
محدثاتها، و کل محدثه بدعه و کل بدعه ظلاله و کل ضلاله فی
النار.

(ای
کسانیکه ایمان آوردهاید، آنگونه که شایستهی خداوند است، از او بترسید
و نمی میرید مگر با حالت مسلمانی).

(ای
مردم نسبت به پروردگارتان پرهیزگار باشید، آن پروردگاری که شما را از
یک نفْس بیافرید و از آن نفْس نیز، زوجش را آفرید و از آن دو نفر،
مردان و زنان بسیار [بر روی زمین] پراکنده نمود و از خدا بپرهیزید که
همدیگر را به او سوگند میدهید و از اینکه پیوند خویشاوندی و صلهی رحم
را بگسلید، بپرهیزید. به راستی که خداوند مراقب [اعمال]
شماست).

(ای
کسانیکه ایمان آوردهاید، تقوای الهی پیشه کنید و سخن راست و درست
بگویید که در این صورت خداوند اعمالتان را اصلاح میکند و گناهانتان را
میبخشد و به تحقیق هرکس از خدا و پیامبرش اطاعت نماید، به پیروزی و
کامیابی بزرگی دست مییابد).

بعد از
بیان این آیات، باید گفت که درستترین سخن، کلام خداست و بهترین
راهنمایی، راهنمایی پیامبرص میباشد و بدترین امور، بدعت در دین است و
هر بدعتی گمراهی و سرانجام هر گمراهی به آتش جهنم میانجامد.

با
توجه به حدیثی از پیامبرصبه روایت بخاری و مسلم که میفرمایند: «اذا
اقترب الزمان م تکد رؤیا المسلم تکذب» ؛یعنی، (هنگامی که قیامت نزدیک
شود، به ندرت خواب افراد مسلمان و با ایمان دروغ از آب درمیآید) درست
از آب درآمدن بسیاری از خوابهای افراد باایمان، یکی از نشانههای صغرای
نزدیک شدن روز قیامت است؛ بیشتر ما نیز، این حقیقت را احساس نمودهایم.
ممکن است در این مورد حکمت خداوندی اینگونه باشد که با توجه به حدیث
پیامبرص به روایت مسلم که میفرمایند: «بدأ الاسلام غریباً و سیعود
غریباً کما بدأ» ؛یعنی، (اسلام با غربت آغاز شد و دوباره همانند
آغازش، غریب خواهد شد) چون اسلام غریب خواهد شد، خداوند می
خواهددرآخرالزمان مسلمان واقعی را که غریب و نگران شده است؛ با تحقّق
خوابهایش خوشحال و در مسیرش ثابت قدم نماید.

گرچه
امروزه تعداد کتابهای تعبیر خواب که ترکیبی از تعابیر نادرست و باطل و
احیاناً تعابیر درست و دقیق را دربردارند، بسیار است، اما تعداد کسانی
که خداوند به آنان علم و حکمت تعبیر خوابرا عطا نموده ؛ بسیار کم است.
از اینرو، این کتاب را به رشتهی تحریر درآوردم تا خوانندگان گرامی با
روشهای تعبیر خواب و شرایط تعبیر آنها و تعبیر موارد معدودی که بیشتر
آنها از قرآن و سنت پیامبر )ص) گرفته شده است؛ آشنا شوند. این کتاب،
ادامه کتاب دیگرم در این مورد، تحت عنوان «روش اهل سنت و جماعت در
تعبیر خواب» و در حقیقت کاملکننده آن میباشد.

از
خداوند متعال، طلب یاری مینماییم، زیرا تنها او، هدایتگر ما به راه
راست است و سپاس و ستایش بی حدّ، او را سزد که پروردگار جهانیان
است.

خالد بن علی
بن محد العنبری

روشهای تعبیر
خواب و شرایط آن و اعمال مربوط به دیدن خواب

اول:

خواب
سه نوع است:

۱٫
رؤیای صالحه یا خوابی نیکو که مژدهای است از طرف خداوند برای بینندهی
آن و یک قسمت از چهل و شش قسمت نبوت پیامبران است.
[بخاری و مسلم]

۲٫
خواب ناپسند و ناخوشایند که از طرف شیطان است و برای مسخره کردن و
آزار دادن بینندهی خواب میباشد.

۳٫
خوابی که ناشی از خیالات و تفکرات انسان و اعمال روزمره اوست.
خوابهایی که به علت عادتهای روزمره میباشند، در این طبقه جای میگیرند؛
مثلاً، فردی عادت نموده است که در ساعت معینی از روز غذا بخورد، اگر
روزی برخلاف عادت در آن ساعت، غذا نخورد و بخوابد، ممکن است خواب غذا
خوردن را ببیند یا اگر در حالت بیداری غذای زیاد خورده باشد، ممکن است
در خواب ببیند که استفراغ میکند.

غیر از
این سه نوع، هر خوابی که دیده شود، خوابهای پریشان و باطل است و
نمیتوان آنها را تعبیر نمود، زیرا براساس قاعدهی مشخصی قرار
نگرفتهاند.

دوم

اگر
خواب خوشایند و نیکو باشد، شایسته است که بینندهی آن، چهار عمل زیر را
انجام دهد:

۱٫
خداوند را به خاطر دیدن آن خواب، سپاس گوید.

۲٫ به
دیگران در مورد آن، مژده دهد.

۳٫ نزد
هر کس که دوست دارد، آن را بیان کند.

۴٫ نزد
خود، آن را به امری نیک و شایسته تعبیر نماید، زیرا خواب براساس
چگونگی تعبیر آن تحقّق مییابد.

سوم

اگر
خواب ناپسند و ناخوشایند باشد، شایسته است که بینندهی آن هفت عمل زیر
را انجام دهد که در صورت انجام دادن آنها، از آن خواب به ارادﮤ
پروردگار دچار ضرر و زیان نمیگردد؛ واز شرّ این خواب به خداوند پناه
ببرد.

۱٫ با
سه بار گفتن «اعوذ بالله من الشیطان الرجیم» از شرّ شیطان به خداوند
پناه ببرد.

۲٫ سه
مرتبه، به طرف چپ خود تف کند. [بدون پرت کردن آب دهان. م]

۳٫ جهت
خوابیدن خود را عوض کند.

۴٫
نماز بخواند.

۵٫ آن
را نزد کسی بیان نکند.

۶٫ نزد
خود نیز، آن را تعبیر ننماید.

دلیل
تمام موارد بالا، احادیثی از پیامبر خداص میباشند.

امام
بخاری از ابوسعید خدری، روایت میکند که پیامبر خداص فرموده است: «اذا
رأی احدکم رؤیا یحبها فانما هی من الله فلیحمدالله علیها ولیحدث بها و
اذا رأی غیر ذالک مما یکره فانما هی من الشیطان فلیستعذ من شرها و لا
یذکرها لاحد فانها لا تضره» ؛یعنی، (هرگاه، یکی از شما خوابی دید که
از آن خوشش آمد، آن از طرف خداست، پس خداوند را بر آن سپاس گوید و آن
را برای دیگران نیز، بیان نماید و اگر خواب ناخوشایندی ببیند، آن از
طرف شیطان است،پس از شرّ آن به خداوند پناه ببرد و آن را نزد کسی بیان
نکند که در این صورت، از آن خواب دچار ضرر و زیان نمیگردد.)

ترمذی
نیز، از ابوهریره روایت نموده است که پیامبرص فرموده است: «اذا رأی
احدکم الرؤیا الحسنه فلیفسرها و لیخبر بها و اذا رأی الرؤیا القبیح
فلا یفسرها و لا یخبر بها»؛ یعنی، اگر یکی از شما خواب خوبی دید آن را
تعبیر نموده و نزد دیگران بازگو نماید و اگر خواب زشت و ناخوشایندی
دید آن را تعبیر نکند و نزد دیگران نیز، بازگو ننماید).

بخاری
و مسلم از ابوسلمه، روایت نمودهاند که گفته است: «لقد کنت أری الرؤیا
فتمرضنی حتی سمعت ابا قتاده یقول و انا کنت أری الرؤیا تمرضنی حتی
سمعت النبی ص یقول الرؤیا الحسنه من الله فذا أری احدکم فلا یحدث به
الا من یحب و اذا رأی ما یکره فلیتعوذ بالله من شرها و من شرالشیطان و
لیتفل ثلاثاً و لا یحدث بها احداً فانها لن تضره»؛ یعنی، (من خواب
میدیدم و به علت آن مریض میشدم تا اینکه شنیدم که ابوقتاده نیز،
همانند من به واسطهی خوابهایش دچار بیماری میشد،وگفته است که از
پیامبرص شنیدم که فرمودند: خواب نیکو از طرف خداوند است، پس هرکس
ببیند، جز نزد آنکس که دوستش دارد، آن را بازگو نکند و اگر کسی خواب
ناخوشایند و نامطلوبی را ببیند پس از شرّ آن و شرّ شیطان به خداوند
پناه ببرد و سه بار تف نماید و آن را نزد کسی بازگو ننماید که در این
صورت، دچار زیان نمیگردد).در روایت مسلم آمده است:
(اگر کسی خوابی مطلوب و نیک ببیند آن
را مژده دهد و نزد کسی بازگو نماید که دوستش دارد.)

اما
مسلم از جابر، روایت میکند که پیامبرص فرمودند: «اذا رأی احدکم
الرؤیا یکرهها فلیبصق عن یساره ثلاثاً و لیتعذ بالله من الشیطان
ثلاثاً و لیتحول عن جنبه الذی کان علیه»؛ یعنی، اگر یکی از شما خوابی
نامطلوب و ناپسند را دید، سه بار به طرف چپ خود تف نماید و سه بار
بگوید اعوذ بالله من الشیطان الرجیم و از آن سمت که خوابیده است روی
برگرداند و به سمت دیگر بخوابد).

و نیز،
امام مسلم از ابوهریره، روایت نموده است که پیامبر خداص فرمودند: «فان
رأی احدکم ما یکره فلیقم فلیصل و لا یحدث بهاالناس»؛ یعنی، (اگر یکی
از شما خواب ناخوشایندی دید پس برخیزد و نماز بخواند و آن را
برای کسی بازگو ننماید).

چهارم

برای
دست یافتن به تعبیری درست از خواب باید به مراحل زیر، توجه
نمود:

۱٫
آن قسمت از خواب باید تعبیر شود که: دارای اهمیت است، به امری
واقعی اشاره دارد، برای تنبیه بینندهی خواب است، مژدهای برای او یا
سودی دنیوی و اخروی در آن باشد. به قسمتهایی از خواب که پریشان و
نامفهومند و تعبیر درستی ندارند، نباید توجه نمود.

۲٫
برای تعبیر تک تک امور مهم خواب باید در قرآن، حدیث پیامبر ص،
قیاس،تشبیه، واژهشناسی و معنی اسامی، اصل وریشه ای یافت. [برای روشن
شدن موضوع فوق به مثالهای زیر توجه نمایید].

تعبیر براساس
آیات قرآن

ریسمان: دیدن آن را در خواب، به عهد و پیمان تعبیر
نمایید؛ به دلیل این آیه: «واعتصموا بحبل الله» ؛یعنی، (به ریسمان
خداوند، پیمان خداوند، چنگ زنید.)

کشتی:
دیدن آن را درخواب، به نجات یافتن تعبیر نمایید؛ به دلیل این آیه: «و
انجیناه و اصحاب السفینه»؛یعنی، (او [نوح] و آنان را که در کشتی
بودند؛ نجات دادیم.)

تخته:
دیدن آن را در خواب، به نفاق تعبیر نمایید؛ به دلیل این آیه: «کأنهم
خشب مسنده» ؛یعنی، ([منافقان] مانند تختهای هستند که [بر دیوار] تکیه
داده شدهاند.)

سنگ:
دیدن آن را در خواب، به سنگدلی تعبیر نمایید؛ به دلیل این آیه: «فهی
کالحجاره او اشد قسوه»؛ یعنی، ([دلهای آنان] مانند سنگ یا سختتر از آن
است.)

نوزاد
شیرخوار: دیدن آن را در خواب، به دشمن تعبیر نمایید؛ به دلیل این آیه:
«فالتقتطه آل فرعون لیکون لهم عدواً و حزناً»؛ یعنی، (پس خاندان
فرعون، او ـ موسی که نوزادی شیرخوار بود ـ را از آب گرفتند تا دشمن
آنان و مایهی اندوهشان گردد.)

خاکستر: دیدن آن را در خواب، به از بین رفتن اعمال
تعبیر نمایید؛ به دلیل این آیه: «مثل الذین کفروا بربهم کرما داشتدت
به الریح» ؛یعنی،(مثل اعمال آنانیکه به پروردگارشان کافر گشتند،
همانند خاکستری است که باد آن را پراکنده نماید.)

آب:
دیدن آن را در خواب، به فتنه و آزمایش و آشوب تعبیر نمایید؛ به دلیل
این آیه: «لأسقیناهم ماء غدقاً لنفتنهم فیه» ؛یعنی، (آب زیاد بهرﮤ
آنان میگردانیم تا بدان آنان را بیازماییم.)

خوردن
گوشت: دیدن آن را در خواب، به غیبت کردن از دیگران تعبیر نمایید؛ به
دلیل این آیه: «أیحب احدکم ان یأکل لحم اخیه میتاً» ؛یعنی، (آیا کسی
از شما دوست دارد که گوشت برادر مردﮤ خود را بخورد [غیبت برادر مسلمان
نیز، چنین است.)

سبزی،
خیار، پیاز، سیر و عدس: دیدن و انتخاب آنها در خواب، به تبدیل کردن
چیزهای خوب، ازقبیل علم، دارایی، خانه، همسر و … به شکل های بد آن
تعبیر نمایید؛ به دلیل این آیه: «فادع لنا ربک یخرج لنا مما
تنبت الارض من بقلها و قثائها و فومها و عدسها و بصلها قال اتستبدلون
الذی هو ادنی هو ادنی بالذی هو خیر»؛ یعنی، ([بنیاسرائیل به موسی
گفتند:] از پروردگارت بخواه که برای ما از روییدنیهای زمین از قبیل
سبزیجات، خیار، سیر، عدس و پیاز بیرون آورد. موسی گفت: ’آیا آنچه را
که پست است جایگزین آنچه که خوب است، مینمایید‘ .)

درخت
نیکو و زیبا: دیدن آن رادر خواب،به سخن زیبا و پاک،ودرخت زشت را به
سخن زشت و ناپسندتعبیر نمایید؛به دلیل آیه:«و مثل کلمه طیبه کمثل شجره
طیبه …»؛یعنی،(مثل سخن سودمند و پاک،هماننددرختی پاک و میوه دار است
…)

بوستان:دیدن آن را در خواب، به عمل انسان و سوختن
آن را به باطل شدن اعمال نیک تعبیرنمایید؛به دلیل آیه: «فأصابها اعصار
فیه نار فاحترقت»؛یعنی،(گردبادی که در آن آتش باشد و بر باغ و بوستان
برخورد کند و آن را بسوزاند.[از بین رفتن عمل نیک نیز چنین
است])

تخم
پرنده:دیدن تخم پرندگان رادرخواب،به زن تعبیر نمایید؛ زیرا
خداوند حوریان بهشت را به تخم پرندگان تشبیه فرمودند:«کأنهن بیض
مکنون»؛ یعنی، (انگار تخمهایی هستند که [زیر پر و بال پرندگان] پنهان
شدهاند.)

لباس و
پوشاک: دیدن آن را در خواب، به زن تعبیر نمایید؛ زیرا خداوند در مورد
زنان میفرمایند: «هن لباس لکم»؛ یعنی، (آنان لباس و پوشش شما
هستند).

روشنایی و تاریکی: نور و روشنایی را به هدایت و
تاریکی را به گمراهی تعبیر نمایید؛ زیرا خداوند هدایت مردم و بیرون
آوردن آنان را از گمراهی، توسط پیامبرص به خارج نمودن آنان از تاریکی
به روشنایی تشبیه میکنند و میفرمایند: «یخرجهم من الظلمات الی النور»؛
یعنی، [پیامبرص] آنان را از تاریکیها خارج نموده، به سمت نور رهنمون
میسازد.)

تعبیر براساس
احادیث پیامبرص

کلاغ:
دیدن آن را در خواب، به مردی فاسق تعبیر نمایید؛ زیرا پیامبرص از کلاغ
به نام فاسق نام برده است.

موش:
دیدن آن را در خواب، به زنی فاسق تعبیر نمایید؛ زیرا پیامبرص از آن به
عنوان فاسق کوچک فوسیقه نام برده است.

ظرف
شیشهای نازک و ظریف: دیدن آن را در خواب، به زن تعبیر نمایید؛ زیرا
پیامبرص زنان را به آن تشبیه نموده است و به انجشه فرموده است: «و یحک
انجشه رویداً سوقک بالقواریرن»؛ یعنی، (چه میکنی ای انجشه، با ظرفهای
شیشهای و نازک، ـ زنان ـ مدارا کن و با آنان با آرامی رفتار نما)
ـروایت از بخاری و مسلم. «قواریر» جمع «قاروره» میباشد که ظرفی شیشهای
و نازک است و چون زود میشکند، زنان به آن تشبیه شدهاند.

پیراهن: دیدن آن را در خواب، به ایمان و دیانت،
تعبیر نمایید؛ زیرا پیامبرص میفرمایند: «رأیت الناس عرضواً علی و
علیهم قمص منها ما یبلغ الثدی و منها ما یبلغ ما دون ذلک و عرض علی
عمر بن الخطاب و علیه قمیص یجره. قالوا فما اولته یا رسول اللهص؟ قال:
الدین»؛ یعنی، (در خواب مردم را بر من عرضه نمودند و آنها پیراهنهایی
بر تن داشتند بعضی از پیراهنها تا سینه ی افراد یاکمتر از آن میرسید؛
اما عمربن خطاب، بر من عرضه شد در حالیکه، پیراهنش به دنبالش کشیده
میشد. اصحاب پرسیدند: ای رسول خدا، آن را به چه چیز تعبیر مینمایی؟
فرمود: دین.)
روایت از بخاری و مسلم

شیر و
ماست: دیدن آن را در خواب، به دانش و آگاهی تعبیر نمایید؛زیرا پیامبرص
آنها را اینگونه، تعبیر نموده است.

زن
سیاه با موهای ژولیده: دیدن آن را در خواب، به بیماری وبا تعبیر
نمایید؛ به دلیل حدیثی از پیامبرص که فرموده اند: «رأیت کأن امراه
سوداء ثائره الرأس خرجت من المدینه حتی قامت بمهجه ـ و هی الجحنه ـ
فأولت ان وباء المدینه نقل الیها»؛ یعنی، (در خواب دیدم که زن سیاهی
با موهای ژولیده از مدینه بیرون رفت تا اینکه به «مهجه» رسید و این
خواب را این گونه تعبیر مینمایم که وبای مدینه به مهجه نیز، برسد).
روایت از
بخاری

ابر
بارانزای سودمند: دیدن آن را در خواب، به علم و هدایت تعبیر نمایید؛
زیرا پیامبرص آن را اینگونه تشبیه نموده و فرموده است: «مثل ما بعثنی
الله به من الهدی والعلم کمثل غیث …»؛ یعنی، (مثل آن هدایت و علمی
که خداوند مرا باآنها برانگیخت مانند ابری است که از آن بارانی سودمند
ببارد.)

بخاری و
مسلم

راه
راست و دیوار: دیدن راه راست را در خواب، به دین اسلام تعبیر نمایید و
دیوار و حدود را به حدودات الهی تعبیر نمایید.

در
بسته: دیدن آن را در خواب، به آن چیزهایی که خداوند حرام نموده است
تعبیر نمایید. چنین تعبیری از راه راست، دیوار و در بسته، به دلیل این
روایت است که نواس از پیامبر خداص نقل نموده است: «ضرب الله مثلاً
صراطاً مستقیماً و علی جنبتی الصراط سوران فیهما ابواب مفتحه و علی
الابواب ستور مرخاه»؛ یعنی، (خداوند مثلی آورده است از راه راستی که
در دو طرف آن، دیوارهایی وجود داردو در آنها درهای باز تعبیه شده است
که با پردههایی پوشیده شدهاند.)

احمد،
ترمذی و …

خانه:
دیدن آن را در خواب، به بهشت تعبیر نمایید.

سفره:
دیدن آن را در خواب، به دین اسلام تعبیر نمایید؛ و کسی که دیگران را
سر سفره دعوت میکند، دعوتکننده به سوی اسلام است؛ پس هر کس در خواب
دعوت را اجابت نماید و داخل خانه شود مژدهای است برای داخل شدن به
بهشت (انشاءالله). تعبیر خانه و سفره آنگونه که بیان شد؛ براساس حدیثی
است که امام بخاری از پیامبرص روایت نموده است: «جائت الملائکه الی
النبیص و هو نائم … و فیه مثله کمثل رجل بنی داراً و جعل فیها
مأدبه و بعث داعیاً فمن اجاب الداعی دخل الدار و اکل من المأدبه و من
لم یجیب الداعی لم یدخل الدار و لم یأکل من المأدبه»؛ یعنی، هنگامیکه
پیامبرص خوابیده بودند، فرشتگان پیش ایشان آمدند … و در آن آمده است
که مثل دین اسلام همانند مردی است که خانهای ساخته و سفرهای را در آن
گسترانیده و کسی را فرستاده است تا مردم را به آن خانه دعوت نماید، پس
هرکس دعوت را اجابت نماید؛ وارد خانه شده و از غذا نیز، بخورد و هرکس
دعوت را اجابت ننماید؛ وارد خانه نشده و از غذا نیز، نمیخورد.

شتر:
دیدن آن را در خواب، به عزّت و توانایی تعبیر نمایید.

گوسفند: دیدن آن را در خواب، به برکت تعبیر
نمایید.

اسب:
دیدن آن را در خواب، به خیر و نیکی تعبیر نمایید. تعبیر دیدن شتر،
گوسفند و اسب براساس حدیثی است که ابن ماجه از پیامبرص روایت نموده
است: «الأبل عزلاهلها والغنم برکه والخیر معقود فی نواصی الخیل الی
یوم القیامه»؛ یعنی، (شتر برای صاحبش عزّت و گوسفند مایهی برکت است، و
خیر و نیکی تا روز قیامت به پیشانی اسب گره زده شده است.)

سگی که
استفراغ خود را بخورد: به مردی تعبیر میشود که هدیهای به کسی می دهد،
سپس آن را پس می گیرد؛ به دلیل این حدیث که بخاری و مسلم آن را روایت
نمودهاند: «العاد فی هبته کالکلب یعود فی قیئه»؛ یعنی، (کسی که هدیهاش
را پس بگیرد، مانند کسی است که استفراغ خود را بخورد.)

ترنج:
به مؤمنی تعبیر شود که قرآن میخواند.

خرما:
به مؤمنی تعبیر شود که قرآن نمیخواند.

ریحان:
به منافقی تعبیر شود که قرآن میخواند.

حنظل
(هندوانهی ابوجهل): به منافقی تعبیر شود که قرآن نمیخواند. تعبیرات
فوق، براساس حدیثی است که بخاری و مسلم از پیامبرص روایت نمودهاند:
«مثل المؤمن الذی یقرأ القرآن مثل الأترجه ریحها طیب و طعمها طیب و
مثل المؤمن الذی لا یقرأ القرآن کمثل التره لا ریح لها و طعمها حلو، و
مثل المنافق الذی یقرأ القرآن کمثل الریحانه ریحها طیب و طعمها مر و
مثل المنافق الذی لا یقرأ القرآن کمثل حنظله لیس لها ریح و طعمها مر»؛
یعنی، (مثل مؤمنی که قرآن میخواند، مانند ترنج (شمام) است؛ که هم بویش
مطبوع است هم طعمش، نیکو و مطلوب.

مثل
مؤمنی که قرآن نمیخواند، مانند خرما است که بویی ندارد؛ اما طعمش
شیرین است. مثل منافقی که قرآن میخواند، مانند ریحانی است که بوی خوش
دارد؛ اما طعمش تلخ است و مثل منافقی که قرآن نمیخواند، مانند حنظل
(هندوانهی ابوجهل) است که بوی خوش ندارد و طعمش هم، تلخ است.

ستم و
بخالت: ستم، به تاریکی و ناراحتی و بخالت، به هلاکت و خونریزی تعبیر
شود، زیرا پیامبرص میفرمایند: «اتقوا الظلم فأن الظلم ظلمات یوم
القیامه واتقو الشح فأن الشح اهلک من کان قبلکم حملهم ان یسفکوا
دمائهم و استحلوا محارمهم»؛ یعنی، (از ظلم و ستم به دیگران اجتناب
ورزید؛ زیرا ستم، تاریکی و ناگواری روز قیامت را به دنبال دارد، و از
بخالت، دوری گزینید؛ زیرا آن باعث هلاکت پیشینیان شما گشته است و آنان
را به ریختن خون و هتک ناموس یکدیگر کشانده است.)

مسلم

درخت
خرما: به انسان مؤمن تعبیر شود؛ به دلیل این حدیث که ابن عمر از
پیامبرص روایت نموده است:«ان من الشجره لا یسقط ورقها و انها مثل
المسلم. حدثونی ما هی؟ قال ابن عمر فوقع الناس فی الشجر البوادی و وقع
فی نفسی انها نخله ثم قالوا حدثنا ما هی یا رسول الله؟ قال هی
النخله»؛ یعنی، (در میان درختان، درختی است که برگهایش نمیریزد و
مسلمان، مانند آن است. به من بگویید آن، چه درختی است؟ ابن عمر
میگوید: افراد حاضر شروع به نام بردن از درختان بیابانی نمودند؛ اما
من در دل خود گفتم که آن باید درخت خرما باشد. در نهایت، از پیامبرص
پرسیدند که ای پیامبر خدا، آن، چه درختی است؟ ایشان فرمودند: آن، درخت
خرماست.)

بخاری و
مسلم

عطرفروش و آهنگر: اولی به دوست خوب و نیکوکار و
دومی به همنشین بد تعبیر شود به دلیل این حدیث پیامبرص: «مثل جلیلس
الصالح و جلیس السوء …». (متفق علیه)

تعبیر براساس
تشبیه و قیاس

آتش:
به فتنه و آشوب تعبیر شود؛ زیرا آتش، هر چیزی را که نزدیکش باشد،
میسوزاند و از بین میبرد؛ فتنه و آشوب نیز، چنین است.

ستاره:
به عالم و دانشمند تعبیر شود؛ زیرا مردم با ستارهها، راههای خود را
پیدا میکنند و علما نیز، راهنمای مردم هستند.

آهن یا
هر نوع سلاح: به قدرت و پیروزی تعبیر شود.

بوی
خوش: به سخنان زیبا، تمجید نمودن و کردار نیک تعبیر شود.

خروس:
به مردی شجاع و بانفوذ تعبیر شود.

مار:
به دشمن یا بدعتگر تعبیر شود؛ زیرا زهرش کشنده است و دشمن و بدعتگر
نیز، اینگونه هستند.

بیرون
رفتن مریض از خانه: اگر بدون سروصدا و حرف زدن از خانه بیرون رود، به
مردنش تعبیر میشود و اگر با حرف زدن از خانه بیرون رود، به زنده
ماندنش تعبیر میشود.

بیرون
رفتن از در تنگ: به پیروزی و نجات تعبیر شود.

سفر
کردن: مسافرت نمودن از جایی به جای دیگر به تغییر و تحول در شرایط و
احوال فرد تعبیر شود.

مردن:
به توبه نمودن و بازگشت به سوی خدا تعبیر شود؛ زیرا مردن، بازگشت به
سوی خداست.

زراعت
و کاشتن: به کردار انسان تعبیر شود.

سگ: به
مهمان داری نکردن و ورّاجی تعبیر شود.

شیر:
به فردی قدرتمند و بانفوذ تعبیر شود.

روباه:
به فردی پیمانشکن و نیرنگ باز تعبیر شود.

اعضای
اضافی بر روی بدن: اگر آن عضو اضافی، زیبا و متعادل باشد به خیر و
نیکی و اگر نامتعادل و زشت باشد، به شر و بدی تعبیر شود.

هر نوع
بالا رفتن و پایین آمدن: اولی به پیروزی و دومی به شکست تعبیر
شود.

تعبیر خواب
براساس اسامی و واژهشناسی

مثلاً،
اگر در خواب فردی را ببینید که اسمش «راشد» است، میتوان آن را به
«هدایت و راهنمایی به راه راست» تعبیر نمود؛ زیرا راشد؛ یعنی، کسی که
راه راست را در پیش گرفته است و بر همین اساس اگر اسم شخص «سالم» باشد
به «سلامتی» و اگر «سعید» باشد به «خوشبختی» تعبیر شود. نام های:
«عقبه» را به «عاقبت کار»، «نافع» را به «سود و منفعت»، «رافع» را به
«بلندی و رفعت»، «احمد» را به سپاسگزاری و «صالح» را به
«نیکوکاری» تعبیر نمایید. امام مسلم از انس، روایت میکند که پیامبر
خداص فرمودند: «رأیت ذات لیله کأنا فی دار عقبه بن رافع، فأتینا برطب
من رطب ابن طاب، فأوله الرفعه لنا فیالدنیا و العاقبه فی دیننا و ان
دیننا قد طاب» ؛یعنی، (شبی در خواب دیدم که در خانهی عقبه بن رافع
هستم و مقداری خرمای پاک و رسیده را برای ما آوردند. من این خواب را
اینگونه، تعبیر مینمایم که ما در دنیا به بلندی و رفعت دست مییابیم و
در دیننیز، عاقبت به خیر خواهیم شد؛ زیرا دین ما، دین پاک و کاملی
است.)

خواننده گرامی، اگر شما خوابی را دیدید، سعی
نمایید براساس مطالبی که توضیح داده شدند، آنها را تعبیر نمایید و اگر
نتوانستید، خوابتان را با هیچ یک از موارد فوق، تعبیر نمایید؛ از
کتابهای تعبیر خواب، که مورد اطمینان هستند، استفاده نمایید.

اکنون،
بعد از مشخص نمودن اصولی که خواب باید براساس آنها تعبیر شود ـ قرآن،
حدیث، قیاس و تشبیه و واژهشناسی ـ نمونههایی را بیان میکنیم تا شما
خواننده عزیز، با توجه به آنها و بررسی تعبیر آنها، بتوانید تعبیر
روشنی برای خوابهای خود بیابید. این نمونهها همگی تعابیری هستند که
استاد تعبیر خواب، «ابن سیرین» آنها ارائه داده است.

نمونهی
اول: «حجاح بن یوسف» در خواب دید که دو کنیز از آسمان پایین آمدهاند و
او یکی از آنها را با خود برده و دیگری به آسمان برگشته است. تعبیر
این خواب را از «ابن سیرین» پرسیدند و او نیز، خواب را اینگونه، تعبیر
نمود که آن «دو کنیز»، «دو فتنه»اند و «حجاج» فقط به یکی از آنها
گرفتار می شود. حقیقتاً اینگونه شد؛ آن دو فتنه، فتنهی «ابن اشعث» و
فتنهی «ابن مهلب» بود که حجاج به فتنهی «ابن اشعث» گرفتار شد، اما به
دیگری نه.

در این
خواب، دو نشانهی عمده وجود داشت: اول، دو کنیز و دوم، بردن یکی از آن
دو کنیز توسط حجاج و بازگشت دیگری. در تعبیر نشانهی اول، «ابن سیرین»
از اصل حدیث پیامبرص استفاده نمود و «زن» را «فتنه» تعبیر نمود؛ زیرا
پیامبرص میفرمایند: «ما ترکت بعدی فتنه اضر علی الرجال من النساء»؛
یعنی، (بعد از رفتنم، هیچ فتنهای را زیان بارتر از زنان برای مردان
نمییابم.) بخاری و مسلم

برای
تعبیر نشانهی دوم نیز، از قیاس و فهم خود بهره برده و گرفتن کنیز را
رسیدن به آن فتنه، تعبیر نموده و در حقیقت، تعبیر خواب نیز، همانگونه
شد که او پیش بینی کرده بود.

نمونهی
دوم: مردی نزد ابن سیرین آمد و گفت: با زنی ازدواج نمودهام؛ در خواب
دیدم که سیاه و کوتاهقد شده است. ابن سیرین گفت: «سیاهی» اش نشانهی
«ثروت و مالداری» او و «کوتاهقد» بودنش دالّ بر «عمر کوتاه»اش است. در
حقیقت، این خواب نیز، اینگونه تحقق یافت؛ بعد از مدتی، آن زن دار فانی
را وداع گفت، و مَرد، صاحب میراث او شد.

در این
خواب نیز، دو نشانهی عمده وجود داشت: اول، سیاهی آن زن و دوم، کوتاهقد
بودنش. در این مورد، ابن سیرین برای تعبیر نشانهی اول از اصل
واژهشناسی استفاده نمود؛ زیرا در زبان عربی اگر یکی دارای پول و ثروت
فراوان باشد، میگویند: «لفلان سواد»؛ یعنی، فلانی سیاهی بسیار دارد.
برای تعبیر نشانهی دوم نیز، ابن سیرین از تشبیه و قیاس بهره برده و قد
کوتاه زن را به عمر کوتاهش تشبیه کرده و در نهایت، با کنارهم گذاشتن
این دو تعبیر، تعبیر فوق را مطرح کرده بود.

نمونهی
سوم: عبدالله بن مسلم میگوید: گاهی در مجلس ابن سیرین حاضر میشدم و
بعد از برخاستن از مجلس او به مجلس «اباضیه»ها میرفتم [اباضیه، گروهی
گمراه از خوارج بودند که رئیس آنان عبدالله بن اباض نام داشت] و با
آنان نشست و برخاست میکردم. شبی در خواب دیدم که همراه با
عدّهای،جنازهی پیامبرص را بر دوش خود حمل میکردم. نزد ابن سیرین آمده،
خواب را برایش تعریف نمودم. ابن سیرین گفت: چرا با قومی نشست و برخاست
میکنی که میخواهند آنچه را پیامبرص آورده است، دفن کنند.

در این
خواب نیز، دو نشانه وجود دارد: اول، جنازهی پیامبرص و دوم، حمل آن بر
دوش و قصد دفن آن. در تعبیر نشانهی اول، ابن سیرین «جنازهی
پیامبرص» را به «آیین حقّی» که آن حضرت آورده است، و نشانهی دوم را به
دفن و از بین بردن آن آیین، قیاس نموده است.

نمونهی
چهارم: مردی نزد ابن سیرین آمد و گفت در خواب دیدم که تاجی از طلا بر
سرم گذاشتهام. ابن سیرین گفت: از خدا بترس، پدرت در غربت چشمانش را از
دست داده است و از تو میخواهد که نزد او بروی. مرد به خانه برگشت و
دید که نامهای از پدرش رسیده که در آن، از کوری خود خبر داده و از
پسرش خواسته است که نزد او برود.

در این
خواب، سه نشانه وجود دارد: اول، سر؛ دوم، تاج و سوم، طلا. برای تعبیر
نشانهی اول، ابن سیرین از اصل واژهشناسی، استفاده نموده است؛ زیرا
«سر» به معنی «ریاست و بزرگی» نیز، به کار میرود و رئیس و بزرگ هر
شخصی، پدرش میباشد. «تاج» از پوششهای غیرعربی است و سرزمین غیرعرب
نیز، برای اعراب، «سرزمین غربت» به حساب میآید و «طلا» نیز، دلیل بر
«از دست دادن بینایی» میباشد. از تعبیر این سه نشانه، ابن سیرین
تعبیری را ارائه داد که راست از آب درآمد.

آنچه
که جای تأمل دارد این است که این خوابها براساس تعبیری که ابن سیرین
برای آنها ارائه داده بود، به وقوع پیوستند؛ زیرا خوابها براساس تعبیر
آنها اتفاق میافتند. حاکم از انس بن مالک، روایت نموده است که پیامبرص
فرمودند: «ان الرؤیا تقع علی ما تعبر و مثل ذلک مثل رجل رفع رجله فهو
یتنظره متی یضعها فاذا رأی احدکم رؤیا فلا یحدث بها الا ناصحاً او
عالماً»؛ یعنی، (خواب آنگونه که تعبیر میشود، اتفاق میافتد و وقوع آن،
مانند کسی است که پای خود را برداشته است و منتظر است تا ببیند که چه
وقت آن را روی زمین بگذارد. پس هرگاه یکی از شما خوابی را دید، آن را
جز نزد عالم یا ناصحی، بازگو ننماید.) ابوداود، ترمذی، و ابن ماجه
نیز، از ابورزین عقیلی روایت نمودهاند که پیامبرص فرموده است: «الرؤیا
علی رجل طائر مالم تعبره فأذا عبرت وقعت …»؛ یعنی، (خواب اگر تعبیر
نشود چونان پرندهای پرواز میکند و به وقوع نمیپیوندد؛ اما اگر تعبیر
شود، واقع میشود …)

از
اینرو، شایسته است که خواب تا جایی که امکان دارد، بدون زیادهروی و
عدول از حق، به خیر و شیوهای پسندیده ؛تعبیر شود و اگر این امکان وجود
نداشت، تعبیر نکردن آن بهتر است. ابن وردی در این مورد،
میگوید:

و هی
علی جناح طائر اذا اولتها حلت ببشری او اذی

خواب
بر بال پرنده و در حال پرواز است؛ اما اگر تعبیر شود، مژدهآور یا
زیانبار خواهد شد.

اگر
بتوان، برای خواب دو تعبیر متفاوت مطرح کرد، باید دید که کدام یک بهتر
و به اصول تعبیر خواب و تناسب واژهها نزدیکتر است تا خواب همانگونه
تعبیر شود. المناوی در شرح «الفیهی وردیه» از عدهای از بزرگان نقل
میکند که فرمودهاند: ضروری است که معبّر خواب، آرام و باحوصله باشد تا
تعبیرش، تعبیری درست و کامل باشد و باید به کیفیت واژهها و کلمات به
دقّت، توجه نماید تا بتواند امور درست و بامعنی را از مسایل بیمعنی و
پریشان، تشخیص دهد و به دلایل و اهداف آن خواب توجه کامل نماید، سپس
قوانین تعبیر خواب را بر آنها تطبیق نماید و اگر خواب دارای دو معنا
بود، آن معنایی را انتخاب نماید که تناسب بیشتری [با شرایط و احوال]
داشته باشد.

ممکن
است تعبیر خواب، در مورد بینندهی آن واقع نشود و برای افراد خانواده،
برادر، دوست یا افراد نزدیک، تحقق یابد و این زمانی است که امکان
وقوع، برای بیننده ی خواب وجود نداشته باشد.

پیامبرص در خواب، ابوجهل را دید که با وی بیعت
نمود. در این مورد، ابوجهل به پسرش عکرمه تعبیر شد که در نهایت به
پیامبرص ایمان آورد و پیامبرص فرمودند:این، تعبیر خوابی است که دیده
بودم. پیامبرص در خواب دیدند که اسید بن عاص، والی مکه شده است و در
نهایت، پسر اسید، والی مکه شد.

اگر
تعبیر خوابی باعث برملا شدن عیب مسلمانی گردد که خداوند آن عیب را
پنهان نموده است، باید از فاش نمودن و بیان آن تعبیر خودداری کنید ؛در
صورت بیان آن، باید از نام بردن فرد موردنظر اجتناب نمایید، زیرا در
این صورت، درباره برادر مسلمان خود غیبت نموده و دچار گناه شدهاید.
ابن وردی نیز، میگوید: اگر خوابت بیانگر عیب مردم بود، آن را پنهان
دار و همواره آن وجه از تعبیر را انتخاب نمایید که بهتر و نیکوتر
است.

بیان
این مطلب، ضروری است که خواب باید متناسب با بینندهی آن و مرتبه ی
اجتماعی او، تعبیر شود. برای هر فرد، آن تعبیر متناسب است که با شرایط
و احوالش سازگار باشد. ممکن است خوابی برای شخصی، رحمت و همان خواب
برای دیگری، زحمت و عذاب باشد. گویند روزی، مردی از ابن سیرین سؤال
نمود: در خواب دیدم که اذان میگویم، تعبیر آن چیست؟ ابن سیرین در جواب
گفت: به زیارت خانهی خدا میروی و فریضهی حج به جا میآوری. بعد از
مدتی، شخصی دیگر دقیقاً همان سؤال را از ابن سیرن پرسید و او نیز، در
جواب آن مرد گفت: تو دزدی خواهی کرد و دستت را به خاطر آن، قطع خواهند
کرد. آنان که شاهد آن دو ماجرا بودند از ابن سیرین پرسیدند: چگونه
برای یک خواب دو تعبیر متفاوت نمودی؟ او نیز، در جواب گفت: اولی، مرد
نیکوکار و خوبی بود و من نیز، براساس این آیهی قرآن:

وَأَذَانٌ مِنَ اللَّهِ
وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ یوْمَ الْحَجِّ الْأَکْبَرِ أَنَّ اللَّهَ
بَرِیءٌ مِنَ الْ

دسته: ت | تعداد بازدید: 2152